Marshmallow deneyi, öğrenme ve davranış psikolojisi alanında yapılan bir deneydir. Bu deneyde katılımcılara bir marshmallow (yumuşak şekerleme) verilir ve onlara, orada beklerlerse bir süre sonra bir tane daha marshmallow verileceği söylenir. Katılımcılara, kendileri tarafından belirlenecek bir zaman süreci boyunca, beklemeleri istenir.
Marshmallow deneyi, ötelemeye (ertelemeye) dayalı bir deneydir. Yani, katılımcılardan istenen, anlık tatmin yerine, daha uzun vadeli ama daha büyük ödülün elde edilmesi için sabretmeleridir. Bu deneyde, ötelemenin farklı faktörleri incelenerek, insan davranışının nasıl değiştirilebileceği üzerine sonuçların analizi yapılır.
Marshmallow deneyi, psikolojide önemli bir yere sahip olup, öğrenme ve davranışla ilgili birçok teoriye katkı sağlamıştır.
Deneyin Amacı
Marshmallow deneyinin amacı, öz disiplin, özdenetim ve sabır becerilerini test etmektir. Bu deney, bir grup çocuğa bir marshmallow veya başka bir şekerleme verilir ve onlara, ya tek yemişlerinin yanı sıra ikinci yemişe de sahip olacaklarına kadar beklemeleri gerektiği söylenir. Bu sırada, çocukların davranışları gözlenir ve kaydedilir.
Deneyin amacı öğrenilen beceriler ile gelecekteki başarı arasındaki ilişkiyi test etmektir. Özdisiplin, özdenetim ve sabır becerileri, bir bireyin akademik başarısı, sağlıklı bir yaşam sürmesi ve kişisel başarılarına ulaşması açısından oldukça önemlidir.
Bu nedenle, marshmallow deneyi, birçok eğitimci ve psikolog tarafından kullanılan etkili bir araçtır ve çocuklara disiplin, planlama, zaman yönetimi ve erteleme gibi hayati becerileri kazandırmaya yardımcı olur.
Deneyin Yapılışı
Marshmallow deneyi, çocuklara bilimsel yöntemleri öğretmek için yapılan bir deneydir. Deney yapmak için gerekli malzemeler arasında spagetti, şekerlemeler, çöp şişleri ve birkaç kâğıt havlu bulunur. İlk olarak, çöp şişlerinin ucuna marshmallowlar yerleştirilir ve ardından şişler spagetti yardımıyla birbirine bağlanır. Bu yapı, bir kule oluşturur. Kule tamamlandıktan sonra, çocuklar kuleye kâğıt havluları ekleyerek deneylerini gerçekleştirebilirler. Kâğıt havluları ekledikten sonra deney ortamı farklı sıcaklık koşullarına maruz bırakılabilir. Deneyin sonucunda, marshmallowların dayanabileceği sıcaklık aralığı belirlenir. Bu deney, çocukların matematiksel kavramlarını, yaratıcı düşünme yeteneklerini ve sabırlarını geliştirebileceği eğlenceli bir yoldur.
Adım Adım Yapılışı
Marshmallow deneyi oldukça kolay bir deneydir. Deneyin yapılışı aşağıda adım adım anlatılmaktadır:
1. Gerekli malzemeler hazırlanır. İhtiyacınız olan malzemeler; bir kase su, bir paket marshmallow şekerlemesi ve bir adet çubuk şeklindedir.
2. Marshmallow şekerlemesi çubuk şekline sokulur.
3. Şekerleme ucu kaseye daldırılır ve bir miktar su ile kaplanır.
4. Şekerleme suya batırılır ve ardından çıkartılır.
5. Şekerleme çıkartıldıktan sonra bir süre bekletilir. Bu süre boyunca deneyin sonuçlarını gözlemleyebilirsiniz.
6. Sonuçları gözlemlemek için şekerlemenin genişlediğini ve büyüdüğünü fark edeceksiniz. Marshmallow şekerlemesi suyla temas ettikten sonra büyümeye başlar ve sulu bir yapıya dönüşür.
7. Deney sonucunda, şekerleme ıslandığı halde hala şeklini korumayı başarıyor. Bu da şekerlemenin sadece suya değil çeşitli diğer maddelere de kolaylıkla adapte olduğunu göstermektedir.
Marshmallow deneyi oldukça kolay bir deneydir ve çocukların evde kendileri yapabilecekleri eğlenceli bir aktivitedir.
Deney Sonuçları
Marshmallow deneyi sonuçları oldukça ilginçtir. Deneyde çocuklara bir marshmallow (veya başka bir şekerleme) verilir ve çocuklara, marshmallowu yemeden önce 15 dakika beklemeleri söylenir. Çocuklara başka bir seçenek sunulur: Marshmallowu yediklerinde bir tane daha marshmallow alabilirler. Deneyin sonucunda, sabırlı kalan çocukların, sabırsız olanlara oranla daha başarılı oldukları saptanmıştır. Yani, sabırlı çocuklar, ödülü daha iyi yönetme ve daha büyük sonuçlar için bekleyebilme becerisi göstermişlerdir. Bu sonuçlar, uzun vadeli başarıya ulaşan bireylerin, kısa vadeli tatminler yerine ödülü bekleyebilenler olduğunu göstermektedir.
Deneyin Önemi
Marshmallow deneyi psikolojik araştırmalar açısından büyük önem taşır. Bu deney, sıradan bir davranış testi gibi gözükse de insanların davranışları ve öz kontrol mekanizması hakkında önemli bilgiler verir. Deney sonuçları, çocukluk döneminin kişilik gelişiminde önemli olduğunu ve öz kontrol mekanizması sağlamayan bireylerin hayatlarının daha zor geçeceğini göstermiştir. Ayrıca, bu deney farklı yaş gruplarındaki insanların maruz kaldıkları koşulları da incelenmesi açısından önemli bilgiler sağlar. Marshmallow deneyi günümüzde hala psikolojik araştırmalarda sıkça kullanılmakta ve yeni bulgulara yol açmaktadır.
Deneyin Tarihi
Marshmallow deneyi, ilk olarak 1960’lı yıllarda Stanford Üniversitesi öğrencilerinin yapmış olduğu bir deneydir. Bu deney, psikolog Walter Mischel tarafından, insanların zaman içinde ödülü tercih etme ve erteleme yeteneği üzerine yapılmıştır. Marshmallow deneyinin doğası ve amacı nedeniyle birçok araştırmacının merakını uyandırdı ve yıllar boyunca birçok araştırmacı tarafından tekrarlanarak yeniden yorumlandı. Bugün, Marshmallow deneyi hala geçerlidir ve çocukların yapılandırılmış düşünebilme, davranış kontrolü ve erteleme yetenekleri hakkında bilgi edinmek isteyen araştırmacıların kullandığı bir araç olarak kabul edilir.
Deneyin Bulunması
Marshmallow deneyi, ilk kez 1960’larda Stanford Üniversitesi’nde psikolog Walter Mischel tarafından yapıldı. Deney, çocukların erteleme kabiliyetleri üzerine yapılmıştır. Mischel’in amacı, çocukların ani tatminle ödüllendirilmesi ve belirli bir süre bekleyerek daha büyük bir ödül kazanma seçeneği arasındaki seçimlerini ölçmekti. Deneyde, bir grup çocuk, bir marshmallow veya başka bir tatlı verildi ve eğer beklerlerse, ikinci bir tatlı vaadi verildi. Bazı çocuklar anında tatlıyı yediler, diğerleri ise bekleyerek daha büyük bir ödül kazandılar. Bu çalışma, kişisel kontrolün önemini vurgulayan popüler bir simge olmuştur ve psikolojide önemli bir yer edinmiştir.
Deneyin Geçmişi
Marshmallow deneyi, 1960’larda Stanford Üniversitesi’nde psikolog Walter Mischel tarafından yapıldı. Deneyin amacı; bir çocuğun ne kadar sabırlı olduğunu ölçmekti. Deney kapsamında, bir çocuğun önüne marshmallow (şekerlemeler) koyuldu ve çocuğa verildi. Çocuklardan beklenti, marshmallow’u hemen yemeyip, bekleyerek daha sonra daha fazla marshmallow alabileceği bilincine sahip olmasıydı. Deney öncesinde ve sonrasında yapılan izlemler ve değerlendirmeler, çocukların bu becerilerinin geliştirilebileceği fikrini ortaya çıkardı. Bu fikir, çocukların daha büyük bir sosyal ve akademik başarı elde etmek için sabrı ve öz-denetimi geliştirebilecekleri fikriyle desteklenmektedir.
Deneyin Eğitimsel Faydaları
Marshmallow deneyi, özellikle okul öncesi ve ilkokul düzeyindeki öğrenciler için oldukça eğitici bir deney olarak kabul edilir. Bu deney, öğrencilerin bilimsel düşünme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Bununla birlikte, marshmallow deneyinin eğitimsel faydaları şunlardır:
- Öğrencilerin problem çözme, hipotez oluşturma ve deney tasarlama becerilerini geliştirir.
- Görsel-spatial becerileri geliştirir. Marshmallow deneyinde kullanılan malzemelerin farklı şekillerde düzenlenmesi ve manipüle edilmesi gerektiğinden, öğrencilerin mekansal farkındalıkları artar.
- Öğrencilerin matematik ve istatistik becerilerini geliştirebilir. Marshmallow deneyinde verilerin kaydedilmesi, analiz edilmesi ve yorumlanması gerektiği için, öğrenciler veri analizi ve istatistiksel düşünme becerilerini pratik yapabilir.
- Öğrencilerin takım çalışması ve iletişim becerilerini geliştirir. Gruplar halinde çalışırken, öğrenciler birbirleriyle etkileşime girer ve farklı fikirleri bir araya getirerek ortak bir amaç için çalışırlar.
Bu nedenlerden dolayı, marshmallow deneyi öğretmenler tarafından sıklıkla kullanılan bir öğrenme aracıdır ve eğitimde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Deneyin Popülerliği
Marshmallow deneyi son yıllarda oldukça popüler hale gelmiştir. Başlıca nedeni, bu deneyin çocukların erken yaşlardan itibaren fen bilimlerine olan ilgisini arttırmasıdır. Ayrıca, deneyin basit yapısı ve malzemelerinin kolayca bulunabilmesi, herkesin bu deneyi evde yapabilmesini mümkün kılar. Bunun yanı sıra, deneyin sonuçları oldukça şaşırtıcı ve eğlenceli olabilmekte ve kalıcı bir öğrenme sağlayabilmektedir. Marshmallow deneyi aynı zamanda birçok eğitim kurumunda da sıklıkla kullanılmaktadır.
Marshmallow deneyinin popülerliği, internet ve sosyal medya aracılığıyla da artmıştır. İnsanların bu deneyin sonuçlarını çekip, paylaşması diğer insanların da bu deneyi denemelerine ve sonuçlarını paylaşmalarına sebep olmuştur. Bunun sonucunda Marshmallow deneyi, bir fen bilimleri deneyi olmanın ötesinde, bir sosyal medya fenomeni haline gelmiştir.
Marshmallow deneyinin popülerliği, bazı eleştirilere de yol açmıştır. Bazı eleştirmenler, deneyin sonuçlarını yaratan faktörlerin oldukça sınırlı ve gerçek dünya uygulamasına yönelik olmadığını söylemektedirler. Ancak, çocukların fen bilimlerine olan ilgisini arttıran ve öğretme yöntemi olarak tercih edilen bu deney, halen popülerliğini korumaktadır.
Popüler Hikayeleri
Marshmallow deneyi, son yıllarda internet fenomeni haline gelerek birçok popüler hikayeye konu olmuştur. Bunlardan en yaygın olanı, deneyin sonucunu önceden tahmin eden çocukların daha başarılı olduklarıdır. Bu hikaye, Stanford Üniversitesi’nde 1970’lerde gerçekleştirilen asıl deneyde bulunmayan bir unsur olup, sonradan abartılmıştır.
Bir diğer popüler hikaye, deneyin toplumsal bir eleştiri niteliği taşıdığıdır. Deney, başarının erkeklerin performansından daha çok doğal yeteneklere bağlı olduğunu düşünen bir toplumu eleştirmektedir. Deney, aynı zamanda yoksulluk ile başarı arasındaki ilişkiyi de inceleyerek, bölgeler arasındaki sosyoekonomik farklılıkların başarı üzerindeki etkilerini göstermektedir.
Popüler hikayelerden bir diğeri ise, deneyin araştırma yöntemine eleştiriler getirdiğidir. Deneyin öznel yargıları ve tek bir örneğe dayanması nedeniyle eleştiriler alması, diğer araştırmacıların benzer çalışmaları yürütmesine yol açmıştır. Bu eleştiriler, deneyin geçerliliği konusunda çelişkiler yaratmaktadır.
Bununla birlikte, Marshmallow deneyi popülerliğini sürdürmekte ve hala birçok farklı hikayeye konu olmaktadır. Bu hikayeler, deneyin çeşitli yönlerine ve sonuçlarına farklı bir bakış açısı kazandırmaktadır.
Deneyin Varyasyonları
Marshmallow deneyinin çeşitli varyasyonları ve farklı uygulamaları mevcuttur. Bunların en yaygın olanı ıslak ve kuru deneylerdir. Islak deney için marshmallow, su ve toz jelibon kullanılır. Dry deney içinse marshmallow, mısır nişastası ve pudra şekeri gereklidir. Ayrıca, marshmallow deneyi farklı ebatlarda ve şekillerde marshmallow’larla da yapılabilir. Bu deney ayrıca, öğrencilerin diğer yiyeceklerle de yapabileceği bir deney haline dönüştürülebilir. Örneğin, deney mısır şekerlemeleriyle yapıldığında, şekerlemelerin rengine veya şekline göre sıralama yapılabilir. Bu değişiklikler, öğrencilerin deneyi daha keyifli hale getirerek, etkileşimini ve öğrenmeyi artırır.
Çeşitli Materyaller ile Yapılması
Marshmallow deneyi, farklı malzemeler kullanılarak değiştirilebilecek çeşitli varyasyonları da içeren bir deneydir. Marshmallow yerine diğer şekerler veya şekerlemeler kullanarak deneyin sonuçları değiştirilebilir. Ayrıca, deneyin malzemeleri değiştirilerek farklı sonuçlar elde edilebilir.
Bazı eğitmenler, deneyde kullanılan spagetti çubuklarını başka malzemelerle değiştirerek deneyin sonuçlarını etkilemeyi deneyebilirler. Bunun yanı sıra, marshmallowlar için farklı boyutlarda ve şekillerde kesilmiş kağıt veya köpük kullanarak da deney yapılabilir.
Bazı eğitimciler, farklı renklerde marshmallowlar kullanarak renkleri karıştırmayı deneyebilirler. Bu şekilde, renklerin birbirine karışma süreci gözlemlenebilir. Deneyin başka bir varyasyonu, marshmallowların donmuş halde kullanılmasıdır. Bu şekilde, marshmallowların donduktan sonra nasıl davrandıklarını gözlemleyebilirsiniz.
Farklı Yaş Gruplarına Uyarlanması
Marshmallow deneyi, farklı yaş gruplarına uygun olarak uyarlanarak eğitim amaçlı kullanılabilecek harika bir araçtır. Özellikle okul öncesi ve ilkokul çağındaki çocuklar, bu deney sayesinde basit şekillerde bilimsel düşünme becerilerini öğrenebilirler. Deneyin uyarlaması için malzemelerin boyutları, çocukların yaşlarına göre ayarlanması gerekmektedir. Çocuklar küçük marshmallowlar kullanarak deneyi yapabilirler. Ayrıca, yaşları büyüdükçe malzemeler değiştirilerek daha karmaşık deneyler yapılabilir. Öğretmenler, farklı yaş gruplarına uygun malzemeler kullanarak öğrencilerinin bilimsel düşünce sürecini geliştirebilirler. Bu deney, eğitimde heyecan verici bir araç olarak kullanılabilir.
Deneyin Yarattığı Tartışmalar
Marshmallow deneyi, yıllar boyunca çeşitli tartışmalar ve eleştirilere neden oldu. Bazı eleştirmenler, deneyin çocukların zeka veya başarı seviyelerini sınırladığına inanıyorlar. Bazıları ise deneyin sonuçlarının ölçülemeyeceğini ve objektif olmadığını düşünüyorlar. Ayrıca, bazı eleştirmenler bu deneyin özünde Amerikan kültürüne özgü olduğunu, diğer kültürlerde yapıldığında aynı sonuçları vermeyebileceğini iddia ediyorlar. Bununla birlikte, savunucular, deneyin çocukların doğal özelliklerini ve hayatlarındaki seçimleri nasıl etkilediği konusunda birçok olumlu sonuç gördüklerini belirtiyorlar. Tartışmalar devam ediyor, ancak Marshmallow deneyi hala dünya çapında öğrenme aracı olarak kullanılmaktadır.
Deneyin Güncelliği
Marshmallow deneyi, günümüzde hala popüler bir deney olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, deneyin birçok farklı yönünü ele almıştır. Bunlardan biri, deneyin çocukların akademik başarılarına olan etkisidir. Yapılan araştırmalar, özellikle çocukların metakognitif becerilerinden yararlandığını göstermiştir.
Bununla birlikte, bazı araştırmalar, deneyin insanların gerçek hayatında da benzer sonuçlar oluşmasını sağladığını sorgulamaktadır. Gerçek hayatta maruz kalınan zorluklar, deneyin sunduğu koşullardan daha karmaşıktır ve genellikle daha uzun bir zaman diliminde gerçekleşir.
Sonuç olarak, Marshmallow deneyi hala ilgi çekici ve faydalı bir deneydir. Ancak, deneyin sonuçlarının gerçek hayatta tam olarak uygulanabilir olduğu tartışmalıdır ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
